Afrika kıtasında çocukların çatışmalarda kullanıldığı ülkeler arasında Somali, Kongo Demokratik Cumhuriyeti (KDC), Çad, Sudan, Güney Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Nijerya öne çıkıyor. Uluslararası sivil toplum örgütü Save The Children’ın “Çocuklara Yönelik Savaşı Durdurun: Çocuklar Barış İçinde Yaşasın” raporuna göre, 2022 yılında Afrika’da çatışmalardan etkilenen çocukların en fazla olduğu ülke KDC oldu. Bu rapora göre, BM’nin tahminlerine göre dünya genelinde yaklaşık 250 bin çocuk asker bulunuyor ve bu çocukların yüzde 40’ı Afrika’da bulunuyor.
Uzmanlara göre, iç savaşların ve etnik çatışmaların yaygın olduğu bölgelerde savaştırılan, baskı ve şiddete maruz kalan savunmasız çocukların, bu durumdan kurtarıldıktan sonra da dikkatle takip edilmesi ve korunması gerekiyor. Uluslararası hukuka rağmen çocuk askerlerin varlığı engellenemiyor. Son aylarda Sudan, KDC ve Nijerya gibi ülkelerde isyancıların ve terör örgütlerinin çocukları çatışmalarda kullandığına dair iddialar basında yer alıyor. Ancak çocuk asker sorunu Afrika’da yeni değil. Örneğin, Liberya’da eski devlet başkanı Charles Taylor’ın 1990’larda çatışmalarda kullanmak için “Küçük Erkek Birlikleri” kurduğu biliniyor.
Afrika’da çocuk askerlerin kullanılmasının arkasında, silahlı grupların ve terör örgütlerinin düşük maliyet avantajı olduğu söyleniyor. Yaş grupları giderek düşen çocuk askerler, çatışmanın ana unsuru olarak değil, yardımcı ve destek unsurları olarak kullanılıyor. Ancak çocuk askerlerin yaşadıkları tehlikeler arasında ölüm, yaralanma, cinsel istismar gibi kötü durumlar bulunuyor. Bu durum çocuk istismarı, insanlığa karşı işlenen suçlar ve savaş suçları kapsamında değerlendiriliyor.
Hükümetler, BM ve sivil toplum kuruluşları çocuk asker olgusuna karşı önlemler almış olsa da bu sorunun tamamen engellenemiyor. Afrika’da yaşanan iç savaşlar ve çatışmaların dozu arttıkça ve süresi uzadıkça çocuk asker sayısı da artıyor. İç savaşların yaşandığı ülkelerde çocukları çatışmalara sürükleyen gruplar, çocukların saflığından ve savunmasızlığından yararlanarak kendi hedeflerine ulaşmaya çalışıyor. Sorunun kökten çözümü için devlet otoritesinin güçlendirilmesi ve barışın sağlanması gerekiyor.
Kurtarılan çocukların toplumsal hayata uyum sağlama süreçleri dikkatle takip edilmeli. Silahsızlanma, terhis, yeniden yerleşim ve yeniden entegrasyon süreçlerinin uzmanlar gözetiminde yürütülmesi gerekiyor. Afrika’da çatışmanın ve istikrarın sağlanmadığı sürece, çocuklar da zarar görmeye devam edecek. Çocukların korunması meselesi, uluslararası toplumun öncelikli konularından biri olmalı.
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.